Pensioenbeleggen: de ultieme gids

Als ondernemer ben je vaak druk met je bedrijf en ben je gefocust op de dagelijkse gang van zaken. Je pensioen lijkt daardoor een onderwerp voor later. Toch is dit een verkeerd uitgangspunt. Er is namelijk geen werkgever die pensioen voor je opbouwt en automatisch voor een financiële buffer zorgt.

Jij bent zelf verantwoordelijk voor jouw financiën op het moment dat je stopt met werken. Als je te laat start met nadenken over je pensioen, betekent dit vaak dat je de levensstandaard die je had niet vast kunt houden na je pensioen, simpelweg omdat je nooit echt hebt stilgestaan bij je financiële toekomst.

Mijn naam is Sander van der Schot, oprichter van Trueplan Financial Planning. Met twintig jaar ervaring in de pensioenwereld en een eigen bedrijf weet ik uit eerste hand wat het belang is van een goed pensioenplan. Met mijn klanten stel ik een financieel plan op dat ervoor zorgt dat ze ook op latere leeftijd er warmpjes bij zitten. Een van de onderdelen van dit plan kan pensioenbeleggen zijn.

In dit blog vertel ik je alles wat je moet weten over pensioenbeleggen: wat het is, hoe het werkt en waarom het voor ondernemers een slimme keuze is. Je krijgt inzicht in wanneer pensioenbeleggen voor jou geschikt is en hoe je belastingvoordeel werkt als je start met pensioenbeleggen.

Pensioen: een ver-van-je-bedshow?

"Pensioen? Dat duurt nog wel even!" Je bent als ondernemer druk met je onderneming, de zaken lopen goed en je verdient een mooi inkomen. Dan lijkt je pensioen inderdaad nog heel ver weg. En eerlijk is eerlijk: je hebt het ook druk genoeg met je dagelijkse werkzaamheden.

Toch is dit precies waarom je nú moet nadenken over je pensioen. Want terwijl jij hard werkt aan je onderneming, werk je niet per se aan je pensioen. En dat terwijl werknemers in loondienst elke maand automatisch pensioen opbouwen via hun werkgever.

Als ondernemer sta je er alleen voor. Er is geen werkgever die voor jou spaart of belegt. Alles wat je later wilt hebben, moet je nu zelf regelen. En dat is precies waar pensioenbeleggen om de hoek komt kijken.

Pensioenbeleggen is een slimme manier om als ondernemer zelf pensioen op te bouwen. Begin je vroeg met pensioenbeleggen? Dan heb je een groot voordeel: tijd. Tijd zorgt ervoor dat je geld kan groeien. Door het zogenaamde rente-op-rente-effect wordt dit effect steeds sterker. In feite is elke dag die je langer wacht verloren tijd als het gaat om het rendement dat je wilt behalen.

Wat is pensioenbeleggen precies?

Simpel gezegd is pensioenbeleggen een manier om geld te sparen voor je pensioen door het op de beurs te investeren. Het is een extra manier om geld opzij te zetten voor later, bovenop je gewone pensioen.

Pensioenbeleggen is eigenlijk heel simpel. Je opent een speciale pensioenrekening bij een bank of verzekeraar. Op deze rekening leg je regelmatig geld in. Dit geld wordt belegd in aandelen en obligaties. Omdat het specifiek voor je pensioen is, krijg je bijzondere belastingvoordelen.

Hoe werkt pensioenbeleggen?

Stel je voor dat je elke maand een klein bedrag opzij zet, bijvoorbeeld € 50 of € 100. In plaats van dat geld op een spaarrekening te zetten, beleg je het op een pensioenrekening. Dit betekent dat je geld wordt geïnvesteerd in dingen zoals aandelen en obligaties, met als doel om het te laten groeien. Door de jaren heen kan je ingelegde geld steeds meer waard worden. Dit heet rendement, ofwel de winst die je op je beleggingen maakt.

Wat is het verschil met een standaard pensioen?

Bij een standaard pensioenregeling via je werkgever bouw je automatisch pensioen op. Je werkgever regelt dit voor je bij een pensioenfonds of verzekeraar. Elke maand gaat er een deel van je salaris naar je pensioen. Ook je werkgever legt meestal een flink deel bij.

Het pensioenfonds of de verzekeraar beheert dit geld voor jou. Zij bepalen hoe het wordt belegd. Je hebt hier zelf geen invloed op. Het enige wat jij doet, is je pensioenpremie betalen via je salaris. Als je met pensioen gaat, krijg je een vaste uitkering per maand.

Bij pensioenbeleggen neem je zelf het heft in handen. Je opent een speciale pensioenrekening bij een bank of verzekeraar. Hierop leg je zelf geld in wanneer jij dat wilt. Dit kan maandelijks zijn, maar ook jaarlijks of met onregelmatige stortingen.

Het geld op je pensioenrekening wordt belegd. Als je met pensioen gaat, gebruik je het opgebouwde bedrag om een uitkering aan te kopen.

Pensioenbeleggen, belastingvoordelen en de jaarruimte

Pensioenbeleggen en jaarruimte zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De jaarruimte is het bedrag dat je dit jaar mag inleggen voor je pensioen met belastingvoordeel. Dit bedrag hangt af van je inkomen en het pensioen dat je al opbouwt. De gedachte hierachter is simpel: iedereen moet de kans krijgen om een goed pensioen op te bouwen.

Als je geld inlegt binnen je jaarruimte, kun je deze inleg aftrekken van je belastbaar inkomen. Hierdoor betaal je minder inkomstenbelasting dat jaar. Het idee hierachter is dat je het geld echt voor je pensioen reserveert, dus het is de bedoeling dat je het niet eerder opneemt.

Het belastingvoordeel ontvang je dus nu, terwijl je de belasting over je inleg pas betaalt als je met pensioen bent. Op dat moment zit je vaak in een lager belastingtarief, waardoor dit voordelig is.

De jaarruimte wordt bepaald aan de hand van je inkomen en hoeveel pensioen je al opbouwt. 

Zo werkt je jaarruimte

Je jaarruimte wordt berekend met deze formule: (Je inkomen - AOW-franchise) × 30% = Maximale jaarruimte

Eerst kijken we naar je inkomen. De overheid heeft hier twee grenzen gesteld:

• Je mag maximaal rekenen met een inkomen van €137.800
• Over het eerste deel van je inkomen hoef je geen pensioen op te bouwen

Waarom die tweede grens? Dat heeft te maken met de AOW die je later krijgt. Dit noemen we de AOW-franchise: dit is het deel van je inkomen waarover je geen pensioen hoeft op te bouwen. In 2024 is dit €17.545. Dit bedrag trek je af van je inkomen voordat je je jaarruimte berekent. Dit is omdat je later AOW krijgt van de overheid, die AOW dekt al een deel van je pensioen. Over dat deel hoef je dus niet te sparen.

Sinds 2023 mag je 30% van je pensioengrondslag (dat is je inkomen min de AOW-franchise) gebruiken voor pensioenbeleggen. Dit percentage is flink verhoogd - voor 2023 was het maar 13,3%.

Laten we een voorbeeld nemen:

Stel, je verdient €60.000 per jaar. Dan gaat de berekening zo:

1. Je inkomen: €60.000
2. Min de AOW-franchise: €17.545
3. Je pensioengrondslag is dus: €42.455
4. Daarvan mag je 30% gebruiken
5. Je jaarruimte is dan: €12.737

Je mag in dit geval dus €12.737 fiscaal vriendelijk inleggen voor je pensioen.

*Let op, dit zijn voorbeeldberekeningen - De genoemde bedragen gelden voor 2024. Deze worden jaarlijks aangepast.

De drie grote voordelen van pensioenbeleggen

De belastingdienst betaalt mee

Dit is misschien wel het mooiste voordeel van pensioenbeleggen. De overheid helpt namelijk mee om je pensioen op te bouwen. Hoe? Door je een belastingteruggave te geven over het geld dat je inlegt.

Als je geld stort op je pensioenbeleggingsrekening, mag je dit bedrag aftrekken van je inkomen. Hierdoor betaal je minder inkomstenbelasting.

Afhankelijk van je inkomen krijg je tussen de 37% en 49,5% van je inleg terug. Val je in de hoogste belastingschijf? Dan krijg je van elke € 1.000 die je inlegt bijna € 500 terug van de Belastingdienst.

Dit belastingvoordeel maakt een groot verschil. Je kunt namelijk het geld dat je terugkrijgt opnieuw inleggen. Zo bouw je met minder eigen geld een grotere pensioenpot op. Of je gebruikt het belastingvoordeel voor andere doelen.

Je betaalt geen vermogensbelasting

Het tweede grote voordeel is dat je geen vermogensbelasting betaalt over je pensioenpot. Dit werkt anders dan bij gewoon sparen of beleggen.

Bij gewoon sparen of beleggen moet je elk jaar belasting betalen over je vermogen. Deze vermogensbelasting betaal je in box 3 van de inkomstenbelasting. Hierdoor groeit je vermogen minder hard.

Maar het geld op je pensioenbeleggingsrekening is vrijgesteld van deze belasting. Je betaalt dus geen vermogensbelasting, ook niet als je pensioenpot flink gegroeid is. Al je rendement blijft van jou. Je geld kan daardoor ongestoord groeien.

Dit voordeel wordt nog groter naarmate je pensioenpot groeit. Vooral als je vermogen boven de vrijstelling in box 3 komt, kan dit veel geld schelen.

Later betaal je minder belasting

Het derde voordeel lijkt in eerste instantie misschien een nadeel. Want als je met pensioen gaat en uitkeringen ontvangt uit je pensioenpot, moet je daar wel belasting over betalen. Maar hier zit juist een slim voordeel verstopt.

De belasting die je later betaalt over je pensioenuitkeringen is namelijk veel lager dan wat je nu terugkrijgt. Dit komt door twee dingen:

Gunstigere belastingtarieven

Ten eerste zijn de belastingtarieven na je AOW-leeftijd lager. Als je de AOW-leeftijd bereikt, hoef je geen AOW-premie meer te betalen. Deze premie zit nu 'verstopt' in je belastingtarief. Daarom zijn de belastingtarieven voor AOW'ers lager dan voor mensen die nog werken.

Na je AOW-leeftijd gelden er andere belastingtarieven:

• Over de eerste €38.000 betaal je maar 19,07% belasting
• Daarboven geldt een tarief van 37%
• Het hoogste tarief van 49,5% geldt pas bij een veel hoger inkomen

Lagere belastingschijf

Ten tweede zit je na je pensionering meestal in een lagere belastingschijf. Dit komt doordat je inkomen vaak lager is dan tijdens je werkende leven. Daardoor betaal je over je pensioenuitkeringen een lager percentage belasting.

In de praktijk werkt het zo:

• Nu krijg je tot 49,5% terug van je inleg
• Later betaal je vaak maar 37% belasting over je uitkeringen
• Het verschil (tot wel 12,5%) is direct jouw voordeel

Welk voordeel levert dit op

Dit belastingverschil levert je dubbel voordeel op:

1. Je krijgt nu meer terug dan je later betaalt
2. In de tussentijd kan dit belastingvoordeel ook voor je werken

Het mooie is dat deze drie voordelen elkaar versterken:

• Je legt minder eigen geld in door het directe belastingvoordeel
• Je vermogen groeit sneller omdat je geen vermogensbelasting betaalt
• Je houdt netto meer over door het lagere belastingtarief bij uitkering

Door slim gebruik te maken van deze voordelen kun je met minder eigen inleg toch een mooi pensioen opbouwen.

Jouw levensstijl voortzetten

Stel je even voor: je bent 67 en je gaat met pensioen. Je werkende leven zit erop. Je hebt altijd een goed salaris gehad, bovengemiddeld goed.

De levensstijl die je nu hanteert wil je voortzetten, maar je hebt nooit nagedacht over je pensioenopbouw. Zonder extra pensioenopbouw ben je straks vooral afhankelijk van je AOW.

Voor veel mensen betekent dit een flinke inkomensdaling. Met pensioenbeleggen bouw je extra inkomen op naast je AOW.

We nemen even een voorbeeld van Sandra. Ze haalde maandelijks minimaal € 5.000 netto salaris uit haar bedrijf. Ze heeft geen pensioen opgebouwd en dus krijgt ze nu alleen haar AOW. Dit is zo'n € 1.300-€ 1.500 per maand. Zie je het verschil?

Natuurlijk kun je spaargeld opbouwen als zzp'er, maar als je een gat in inkomen van € 3.000 per maand moet overbruggen voor 20 of 30 jaar, dan heb je een behoorlijke buffer nodig.

Voor wie is pensioenbeleggen interessant?

Pensioenbeleggen is interessant voor:

Ondernemers en zzp'ers

Als je ondernemer of zzp'er bent, moet je zelf je pensioen regelen. Je hebt geen werkgever die dit voor je doet. Dit betekent dat je volledig zelf verantwoordelijk bent voor je financiële toekomst.

In loondienst betaalt een werkgever vaak maandelijks pensioenpremie voor je. Gemiddeld is dit zo'n € 500 per maand, oftewel € 6.000 per jaar. Als ondernemer mis je deze opbouw.

Pensioenbeleggen is daarom extra interessant voor ondernemers en zzp'ers. Je kunt hiermee het gemis aan werkgeverspensioen zelf invullen. Het belastingvoordeel maakt het extra aantrekkelijk. De overheid helpt namelijk mee door een flink deel van je inleg terug te geven via de belasting.

Bovendien kun je als ondernemer vaak meer inleggen dan mensen in loondienst. Dit komt doordat je meestal meer jaarruimte hebt. Je bouwt immers geen pensioen op via een werkgever. Die ruimte mag je zelf benutten met pensioenbeleggen.

Mensen in loondienst die extra pensioen willen opbouwen

Ook als je in loondienst werkt, kan pensioenbeleggen interessant zijn. Veel mensen denken dat ze via hun werkgever genoeg pensioen opbouwen. Maar dat valt vaak tegen.

De meeste pensioenregelingen bij werkgevers bouwen namelijk minder op dan vroeger. Ook gaan steeds meer werkgevers over op regelingen waarbij je zelf meer risico draagt. Vaak bouw je geen maximaal pensioen op, doordat een werkgever kiest voor een regeling met een lager premiepercentage of doordat er niet gerekend wordt met je hele salaris.

Met pensioenbeleggen kun je dit aanvullen. Je kunt extra pensioen opbouwen naast wat je via je werk opbouwt. Dit is vooral interessant als:

• Je een hoger salaris hebt dan de pensioengrens
• Je een deel van je inkomen uit bonussen of provisie haalt
• Je weinig pensioen opbouwt in je huidige baan
• Je eerder wilt stoppen met werken
• Je bang bent dat je werkgeverspensioen niet genoeg is

Iedereen die slim gebruik wil maken van belastingvoordeel

Je hoeft niet per se ondernemer te zijn of extra pensioen te willen opbouwen om aan pensioenbeleggen te doen. Het is ook interessant voor iedereen die slim gebruik wil maken van belastingvoordelen.

De fiscale voordelen van pensioenbeleggen zijn namelijk interessant. Je krijgt tot bijna 50% van je inleg terug van de belasting. Over je opgebouwde vermogen betaal je geen vermogensbelasting. En als je later je pensioen gebruikt, betaal je een lager belastingtarief.

Dit maakt pensioenbeleggen een van de meest belastingvriendelijke manieren om vermogen op te bouwen. Het is een van de weinige situaties waarbij de overheid actief meehelpt om je vermogen te laten groeien.

Mensen die nu in een hoge belastingschijf zitten

Als je nu een hoog inkomen hebt, krijg je meer belastingvoordeel. Je krijgt namelijk een hoger percentage van je inleg terug. Later, als je inkomen waarschijnlijk lager is, betaal je minder belasting over je pensioenuitkeringen.

Mensen die vroeg willen bouwen aan hun vermogen

Hoe eerder je begint met pensioenbeleggen, hoe meer tijd je geld heeft om te groeien. Door het rente-op-rente effect en de belastingvoordelen kan een kleine maandelijkse inleg uitgroeien tot een mooi pensioen.

Mensen die hun vermogen willen beschermen

Het geld dat je in pensioenbeleggen stopt, is beschermd tegen beslag. Ook telt het niet mee voor toeslagen en uitkeringen. Dit kan in bepaalde situaties een extra voordeel zijn.

Hoeveel geld moet je inleggen en hoe vaak?

Als je begint met pensioenbeleggen, vraag je je misschien af hoeveel je eigenlijk moet inleggen. Moet je elke maand een flink bedrag opzij zetten? Of is een kleiner bedrag ook goed? Hieronder leg ik uit uit hoe je kunt bepalen wat voor jou een slim bedrag is, en hoe zelfs kleine maandelijkse bedragen op de lange termijn veel waard kunnen worden.

Wat is een slim bedrag om in te leggen?

Er is geen vast bedrag dat voor iedereen geldt, omdat dit afhangt van je persoonlijke situatie, je financiële doelen en hoeveel tijd je nog hebt tot je pensioen. Een goede eerste stap is om te bedenken hoeveel je ongeveer wilt hebben als je met pensioen gaat. Dit noemen we je "doelbedrag".

Hoe bepaal je je doelbedrag?

Een handige manier om je doelbedrag te bepalen is door te bedenken hoeveel je later per maand extra wilt hebben. Stel, je wilt straks elke maand € 500 extra pensioen hebben. Reken dan uit hoeveel geld je nodig hebt om dit te kunnen ontvangen, bijvoorbeeld door 20 jaar lang maandelijks € 500 te kunnen opnemen. Dat betekent dat je uiteindelijk zo’n € 120.000 (€ 500 x 12 maanden x 20 jaar) nodig hebt.

Dit doelbedrag helpt je om een idee te krijgen van hoeveel je moet inleggen om dat te bereiken.

Een rekenvoorbeeld: Maandelijks inleggen voor later

Stel, je bent 30 jaar oud en je hebt nog 35 jaar te gaan tot je pensioen. Je besluit elke maand € 100 in te leggen in je pensioenbelegging. Met een gemiddeld rendement van 5% per jaar zou je dan op je 65e ongeveer € 115.000 hebben opgebouwd.

Zie het als een sneeuwbal die steeds groter wordt: je inleg groeit elk jaar door de rente die je erop krijgt, en over die rente krijg je in de jaren daarna ook weer rente. Dit heet samengestelde rente, en het zorgt ervoor dat zelfs een klein bedrag op de lange termijn flink kan groeien.

Wat is samengestelde rente en waarom is het zo krachtig?

Samengestelde rente betekent dat je niet alleen rente krijgt op je inleg, maar ook op de rente die je eerder hebt verdiend. Dit werkt als een soort sneeuwbal. Stel, je hebt na een paar jaar € 1000 opgebouwd en je krijgt daar 5% rente over. Dat betekent dat je € 50 aan rente krijgt. 

Het jaar erna krijg je niet alleen rente op je oorspronkelijke inleg, maar ook op die € 50 rente die je eerder hebt verdiend. Hoe langer je geld blijft staan, hoe groter het effect van de samengestelde rente.

Hoe vaak moet je inleggen?

Het is slim om elke maand een vast bedrag in te leggen, zodat je een ritme opbouwt en profiteert van de spreiding van je inleg. Dit betekent dat je op zowel lage als hoge beurskoersen inkoopt, wat op de lange termijn helpt om je gemiddelde inkoopprijs te verlagen.

Wat als je de beleggingen vóór je pensioen wilt opnemen?

Het geld dat je inlegt voor pensioenbeleggen is bedoeld om later, als je stopt met werken, een extra inkomen te hebben. Toch kan het zijn dat je je afvraagt of je dit geld ook eerder kunt gebruiken. 

Misschien kom je onverwachts in een financiële noodsituatie of heb je om andere redenen het geld nodig. Dit kan niet zomaar, hier zijn regels aan verbonden. Een toelichting:

Mag je het geld eerder opnemen?

Bij de meeste pensioenbeleggingsrekeningen geldt dat je het geld niet zomaar kunt opnemen voor je pensioengerechtigde leeftijd. Dit heeft te maken met de belastingvoordelen die je krijgt bij pensioenbeleggen. 

Omdat je bij de inleg vaak belastingvoordeel krijgt, zijn er regels om te voorkomen dat je het geld zomaar opneemt voor andere dingen. De overheid wil immers dat het geld echt gebruikt wordt als pensioen.

Wat zijn de fiscale gevolgen van vroeg opnemen?

Als je je pensioenbeleggingen eerder wilt opnemen, kan dit fiscale gevolgen hebben. Dit betekent dat je belasting moet betalen over het geld dat je opneemt en mogelijk een boete krijgt. 

De belastingdienst ziet het bedrag dat je opneemt als inkomen, waardoor je er inkomstenbelasting over moet betalen. Bovendien kan er een extra heffing van toepassing zijn, omdat je het geld vroegtijdig gebruikt.

Zijn er uitzonderingen?

In sommige gevallen zijn er uitzonderingen, bijvoorbeeld als je ernstig ziek wordt. Dan kun je een verzoek doen om je geld deels eerder op te nemen zonder boete, maar dit verschilt per aanbieder en situatie. Het is altijd goed om van tevoren te informeren naar de mogelijkheden en voorwaarden.

Wat als je flexibiliteit wilt?

Als je wat meer flexibiliteit wilt, kun je overwegen om naast je pensioenbeleggingen een aparte spaarrekening te openen voor noodgevallen. Zo kun je een buffer opbouwen die je kunt gebruiken als je plotseling geld nodig hebt, zonder dat je je pensioenpotje hoeft aan te spreken.

Dit is ook exact de reden dat het verstandig is om te werken met een plan. Of pensioenbeleggen een goede stap is voor jou, hangt af van de plannen die je hebt.

Wat gebeurt er met mijn pensioenbeleggingen als ik overlijd?

Als je overlijdt terwijl je nog bezig bent met opbouwen, zijn er verschillende mogelijkheden voor je opgebouwde pensioenvermogen:

• Je partner kan met het opgebouwde bedrag een nabestaandenpensioen aankopen. 
• Als je geen partner hebt, of als je partner het geld niet wil gebruiken voor een nabestaandenpensioen, gaat het opgebouwde bedrag naar je erfgenamen. Ze betalen hier wel belasting over
• Als je al met pensioen bent en uitkeringen ontvangt uit je pensioenbeleggingen, hangt het af van de keuzes die je hebt gemaakt bij de start van je uitkeringen:
• Als je bij de start van je pensioen hebt gekozen voor een partnerpensioen, dan krijgt je partner na je overlijden een percentage van jouw pensioenuitkering. 
• Heb je niet gekozen voor een partnerpensioen? Dan stoppen de uitkeringen bij je overlijden. Er blijft dan geen geld over voor je nabestaanden.

Kortom

Met pensioenbeleggen kun je als ondernemer zelf de controle nemen over jouw financiële toekomst. Je hebt nu inzicht in wat pensioenbeleggen inhoudt, hoe het werkt en wat de voordelen zijn voor jouw situatie. Dit kan je helpen om later met een gerust hart van je pensioen te genieten, zonder afhankelijk te zijn van alleen je AOW.

Pensioenplanning is misschien iets waar je liever niet dagelijks aan denkt, maar het is essentieel om er vroeg mee te beginnen. Als ondernemer heb je geen werkgever die voor je spaart, dus jij draagt de volledige verantwoordelijkheid voor jouw pensioen. Door nu actie te ondernemen, bouw je zelf een financiële buffer op voor de toekomst.

Ik ben Sander van der Schot, oprichter van Trueplan Financial Planning, en ik help ondernemers zoals jij om met slimme keuzes een stabiel pensioen op te bouwen. Met mijn ervaring en expertise begeleid ik je stap voor stap naar een financieel gezonde oude dag.

Wil je weten wat pensioenbeleggen voor jou kan betekenen? Neem contact op voor een gratis kennismakingsgesprek. Samen bespreken we je situatie en stellen we een plan op dat past bij jouw doelen en wensen.